جواهرات در اقوام ایرانی

جواهرات در اقوام ایرانی | مهلو چیست | عنبردان | جواهرات در دوره ساسانیان | جواهرات در دوره اشکانیان

جواهرات در اقوام ایرانی

ایران ، کشوری بسیار غنی

ایران دارای قوم های مختلف است که هرکدام پوشش ، سنت ها و آداب و رسوم خاص خود را  دارند

بنابر این ایران ، کشوری بسیار غنی از لحاظ دستاوردهای مادی و معنوی است .

جواهرات در اقوام ایرانی

از گذشته و در دوران باستان ، جواهرات در میان اقوام مختلف ایران

به عنوان قسمت و قطعه ای از لباس آن ها به کار می رفته است .

بیش ترین استفاده کنندگان از جواهرات در میان اقوام ایرانی

مردم ایل قشقایی و عرب های منطقه خوزستان کسانی بوده اند که در میان اقوام ایرانی

بیش ترین استفاده را از جواهرات داشته اند . جواهراتی که مردم قشقایی استفاده می کرده اند

شامل : گردنبند مهلو ، گردنبند میخک ، گردنبند مهره ای ، عنبردان ، قاب قرآن ، النگو

و دستبند مهره ای ، گیسو بند و بازو بند است .

مهلو چیست ؟

مهلو ، دانه ای بسیار معطر درختچه ای است  در نواحی معتدل و سردسیری با رنگ سفید یا شیری

و کوچکتر از دانه ی لوبیا . بوی خوش این دانه حتی با مرور زمان هم از بین نمی رود .

این دانه ها توسط زنان ایلات ، جمع آوری یا خریداری می شده اند سپس سوراخ می شده اند

و بعد از خشک شدن از آن گردنبند های زیبا و جالب درست می کرده اند .

درباره جواهرات اقوام ایرانی بیشتر بدانیم

در قدیم زنان بازوبندهایی کیسه ای که از جنس چرمی یا پارچه ای بوده است می دوختند که اغلب از پارچه ابریشمی

یا پشمی ظریف دوخته می شده است و آن را به بازوی خود می بستند و دعا در آن قرار می دادند

و گاهی هم طلسم هایی از نقره بوده است در آن قرار می دادند تا از شر جن و چشم شور و زبان بد به دور باشند.

در منطقه خوزستان زنان از زیور آلات زیادی استفاده می کردند که بسته به موقعیت اجتماعی آن ها متفاوت بوده است.

طوگ، مکسره، قابچی، ضامن ازرار از زیورآلاتی بوده اند که برای گردن استفاده می شده است

و طوگ یا همان طوق گردنبندی بوده است که از طلا با سنگ های قیمتی زینتی استفاده می شده است.

البته زنان در این منطقه از قلاب های زینتی که بر روی روسری ها وصل می شده است استفاده می کردند

و اغلب از جنس طلا و نقره بوده است. همچنین در بین زنان عرب خیلی مد بوده است که از گردنبند های بزرگ طلا استفاده شود

که به این گوشواره ها ابولوزه می گفتند.

روش ساخت گردنبند های مهلو

برای ساخت گردنبند مهلو ، دانه ها را در دسته هایی بیست تایی از هر رنگ در 5 رشته

ناهمگون کنار هم می چینند و سپس همه ی نخ ها را از یک مهره عبور می دهند .

در سری بیست تایی بعدی ، جای رنگ ها عوض می شوند و معمولا نوع مهره ها را هم تغییر می دهند

، در وسط گردنبند هم یک سکه یا پلاک آویخته می شود .

جواهرات در اقوام ایرانی | مهلو چیست | عنبردان | جواهرات در دوره ساسانیان | جواهرات در دوره اشکانیان

میخک چیست ؟

میخک هم مانند مهلو ، دانه ی خوشبوی درختچه ای است که بوی خوش ومطلوبی دارد .

زنان ایل این دانه ها را در حنا به مدت چند ساعت می خیساندند تا رنگ حنایی شود ،

بلافاصله آن ها را سوراخ کرده و نخ های باریک و محکمی را از آن ها عبور می دهند ،

مدتی ان ها آویزان  می کنند تا خشک شوند بعد از خشک شدن این رشته ها را با طرح

و شکل دلخواه به دسته های مساویی تقسیم می کنند و فواصل آن را با عقیق یا سکه های طلا و نقره مزین می کنند .

عنبردان چیست ؟

عنبردان جعبه ای به ابعاد 2 تا 3 سانتی متر است که از طلا ، نقره و برنز ساخته می شود.

در یک طرف این جعبه ، حلقه ای است که نخ از آن عبورمی کند . روی این جعبه را قلم زنی و تزیین می کنند

و آن را میان گردنبند ها و همراه با مهره های عقیق و یاقوت به گردن می آویزند .

ثروتمندان ایل ، اغلب از عنبردان طلا یا طلای جواهرنشان استفاده می کنند.

زنان قشقایی

یک عادت خاصی که زنان قشقایی دارند ، استفاده از النگوهای نقره ای با پهنای 2 تا 3 سانتی متر است

که دارای نقش های برجسته می باشد . زنان قشقایی اعتقاد دارند

که جن از افرادی که این النگوها را در دست داشته باشد ، دوری می کند .

جواهرات در اقوام ایرانی | مهلو چیست | عنبردان | جواهرات در دوره ساسانیان | جواهرات در دوره اشکانیان

جواهرات در دوره هخامنشیان

جواهرات در اقوام ایرانی ، زبانزد دیگر اقوام بود  زیرا ایرانیان در تمامی دوره های تاریخی

در ساختن جواهرات و زیورآلات از مهارت خارق العاده ای برخوردار بودند .

در دوره هخامنشیان ، کار با طلا و هنر جواهرسازى ،

نتیجه هماهنگى سنت هاى مختلف به روشى بسیار ماهرانه بود.

جواهرات و زیور آلاتی که در این دوره استفاده می شده است عبارتند از

: بازوبند ،پلاک ،شمسه ،دستبند ،انگشتر ،دکمه ،مهره ،گردنبند ،سنگ هاى قیمتى و …

جواهرات در دوره اشکانیان

پارت ها ، جواهر و زیورآلات را در مقیاسی کوچکتر و با ظاهری ساده تر می ساختند .

اشکانیان به تزیینات و درخشان سازى اشیاء که در شرق ایران ، ملت هاى دیگر فرا گرفته بودند

،علاقه خاصى نشان مى دادند.

در این دوره طلاها و جواهرات با شکوه تر و زیبا تر شدند به طوری که دیگر ملت ها هم از روش های تزییناتی

پارت ها پیروی می کردند . پارتیان از انواع مختلف تزیینات ، آویزها ، سنجاق های کوچک ،

حلقه ها و سنگ های قیمتی استفاده می کردند ،

هم چنین در این دوره استفاده از کمربندها و کلاه هایی که با جواهرات تزیین شده بودند ، رواج داشت .

جواهرات در اقوام ایرانی | مهلو چیست | عنبردان | جواهرات در دوره ساسانیان | جواهرات در دوره اشکانیان

جواهرات و زیورآلات  در دوره ساسانیان (جواهرات در اقوام ایرانی )

صنعت طلا و جواهرسازی ایران در قرن بیستم ، وارد عصر جدیدی شد .

هنر طلا و جواهر سازی هم مانند سایر هنرها در دوران ساسانیان به اوج شکوفایی خود رسید .

سکه ها ، جواهرات و زیورآلات این دوره دارای کیفیت و پیچیدگی بالایی هستند .

مصرف طلا در این روزه بسیار فراوان به چشم می خورد و طبقه اشراف

و ثروتمندان جامعه اغلب از وسایل و اشیاء زینتی گرانبهایی استفاده می کردند

که همگی از طلا و جواهر ساخته شده بودند .

جواهرات اقوام ایرانی توجه جهانیان را به خود جلب کرده است

تاریخ طلا و جواهرات ایران سرشار از غرور و افتخارات فراوان برای سازندگان

و هنرمندان این صنف و صنعت است و نشان می دهد که همواره ایرانیان

در طول ادوار مختلف توانسته اند با خلق آثار مختلف و ساخت و طراحی جواهرات

و زیورآلات خاص و منخصر به فرد ، توجه جهانیان را به این هنر خود جلب کنند

و در هنر ساخت طلا و جواهرات حرفی برای گفتن داشته باشند .

جواهرات در قرون 12 و 13 

در طی قرن های 12 و 13 دستبند های ایرانیان به صورت ورقه های فلزی

و از جنس طلا ، نقره و برنز ساخته می شدند .

گوشواره هایى هلالى شکل از طلا ، و تزیین شده با ملیله ، روبان ، پیچک ،

جوانه و مهره هایى با طرح هاى مختلف ،ساخته مى شدند

و گردنبند هاى طلا از کنار یکدیگر قرار گرفتن ، تشکیل مى شدند  .

جهت مشاهده سایر مقالات مرتبط با انگشتر ها و سنگ های قیمتی به بخش اخبار جواهر سایت مراجعه نمایید.